Scrum Master - kim jest i czym się zajmuje?

Scrum to jedna z najbardziej uznanych metodyk zarządzania projektami, z której korzystają firmy zarówno z branży IT, jak i z branży spożywczej i usługowej, a także placówki oświaty. Dzięki organizacji pracy w krótkie, trwające od 1 do 4 tygodni, sprinty (iteracje) pozwala szybko osiągnąć zamierzone cele i precyzyjnie określić efektywność i przyrost pracy. Każdy sprint opiera się na klarownym podziale obowiązków, a po jego zakończeniu otrzymujemy najwyższej jakości działający produkt. Filozofia Scrum zakłada obecność nie tylko zespołu developerskiego i Scrum Ownera, który dba o kreowanie i tworzenie produktu krok po krok, ale i Scrum Mastera, który czuwa nad zespołem i jest łącznikiem pomiędzy nim a Ownerem. Jest to rola stosunkowo młoda, dlatego też często przysparza wiele problemów, jeśli chodzi o zdefiniowanie jego obowiązków. Scrum Master – kim jest i czym się zajmuje?

Scrum master – mistrz, mentor i trener zespołu

Scrum Master często mylony jest z Project Managerem, a warto zauważyć, że są to dwie kompletnie odmienne role. Zadaniem tego pierwszego nie jest przydzielanie zadań członkom zespołu i pilnowanie, aby zostały one wykonane zgodnie z wyznaczonym terminem. Jego praca nie polega również na pojawianiu się na spotkaniach z kolorowymi karteczkami, które mają rozwiązać wszelkie problemy. Wiele osób marginalizuje jego rolę w metodyce zrządzania, jednak filozofia Scrum pokazuje jego ogromny wkład do wydajnego procesu produkcji i ociągania wyników najwyższej jakości.

Rola Scrum Mastera polega na usuwaniu wszelkich przeszkód, które stoją na drodze zespołowi do wykonania sprintu oraz na dążeniu do poprawy efektywności metod pracy dla osiągnięcia lepszego przyrostu po zakończeniu każdego sprintu. Często porównuje się go do trenera drużyny sportowej, który nie uczestniczy w grze, ale stoi obok, obserwuje, myśli, wyciąga wnioski i szuka najlepszych rozwiązań, aby poprawić wyniki każdego członka drużyny z osobna. Równie często porównuje się go do mistrza lub mentora, czyli doświadczonego nauczyciela (znawcę metodologii Scrum), który daje wskazówki, jakie metody wykorzystywać, aby podnieść efektywność, pilnuje przestrzegania reguł swojej filozofii i który nieustannie dba o motywację zespołu tak, aby zespół był zespołem, nie zaś zbiorem specjalistów.

Dobry Scrum Master sam stawia na swój ciągły rozwój, zna doskonale reguły Scrum, ale nie zakłada, że wie wszystko. Komunikuje się z ludźmi w tym ze Scrum Masterami z innych zespołów, aby wymieniać swoją wiedzę i doświadczenie. Tak jak sam dąży do własnego rozwoju, tak rozmawia z członkami zespołu, wskazując im te aspekty ich pracy, nad którymi mogą popracować oraz te, które mogliby wyeliminować poprzez zastosowanie odpowiednich metod.

Czy szukasz wykonawcy projektów IT ?

Sprawdź case studies

Scrum Master vs Project Manager - jakie są różnice?

Scrum Master i Project Manager to dwie różne role, choć często mylone ze sobą. Project Manager jest zwykle odpowiedzialny za cały projekt, zarządzanie budżetem, zasobami i terminami, a także komunikację z interesariuszami projektu. Scrum Master z kolei zajmuje się zarządzaniem procesem w metodologii Scrum, a jego głównym zadaniem jest pomaganie zespołowi w realizacji celów projektu. Scrum Master nie ma formalnej władzy nad zespołem, ale działa jako lider, coach i mentor, pomagając członkom zespołu w radzeniu sobie z problemami i eliminowaniu przeszkód. Project Manager zwykle pracuje w tradycyjnych modelach projektowych, gdzie zespół jest bardziej hierarchiczny, a on ma większą władzę i wpływ na decyzje dotyczące projektu. Scrum Master natomiast pracuje w metodyce Agile, gdzie ważniejsza jest kultura zespołu i elastyczność procesu, a on działa raczej jako koordynator i moderator, dbający o odpowiednie wykorzystanie narzędzi i praktyk Scrum.

Scrum master – służyć i przewodzić

Jak już wspomnieliśmy, Scrum Master nie jest Projekt Managerem, który odpowiada za egzekwowanie wykonania zadań w określonym terminie i w gruncie rzeczy nie posiada formalnej władzy. Swoją rolę buduje natomiast na swojej wiedzy i doświadczeniu związanym z metodyką Scrum. Stąd też stawia na obserwację. Analizuje pracę zespołu jako całość, ale i pracę każdego członka z osobna.

Scrum Master (według przewodnika zwinnej metodyki zarządzania Scrum Guide) to servant-leader, czyli przywódca służebny. Podstawową cechą tego przywództwa jest w pierwszym rzędzie służba i pomoc wynikająca z poczucia odpowiedzialności za projekt i zespół, potem zaś udzielanie wskazówek i rad. Scrum Master przede wszystkim skupia się na dokładnym obserwowaniu zespołu – jak pracują jego członkowie, jakie są ich mocne i słabe strony oraz czego potrzebują do efektywniejszej pracy. Oczywiście musi on upewnić się, że każdy członek zespołu poznał zasady, reguły i wartości Scrum i je rozumie. Jego celem jest promocja oraz wspieranie wszystkiego, co związane z tą metodyką tak, aby w ostateczności wynieść interakcje członków zespołu ze Scrum na wyższy poziom.

Scrum Master współpracuje i komunikuje się z Product Ownerem oraz dba o efektywność i dobro całej Organizacji. Pod słowem Organizacja zawiera się środowisko, które jest niezbędne, aby na niezwykle wymagający rynek wypuścić innowacyjny, sprawnie działający i wysokiej jakość produkt. Wraz z rozpoczęciem procesu produkcji rozpoczyna się ciągły proces doskonalenia tego środowiska poprzez doskonalenie umiejętności i metody pracy członków zespołu. Musi doskonale rozumieć przeszkody, które pojawiają się na drodze zespołu, aby je usunąć w sposób świadomy, nie zaś bo tak napisano w przewodniku. Tylko wtedy nie dopuści do powtarzania się podobnych problemów. Na przykład, jeśli w związku ze zbliżającym się deadlinem jakość pracy zespołu developerskiego wyraźnie spada, Scrum Master stara się rozwiązać ten problem. Może omówić ze Scrum Ownerem zmianę terminu realizacji sprintu albo zmniejszyć zakresu prac nad konkretną funkcjonalnością, aby otrzymać wprawdzie mniej złożony produkt, ale najwyższej jakości.

Czy każdy zespół potrzebuje Scrum Mastera?

W przypadku dużych, złożonych projektów, gdzie zespół pracuje nad wieloma funkcjonalnościami i wymaga ciągłej koordynacji, obecność Scrum Mastera może okazać się niezwykle cenna. Pełni on rolę lidera, który pomaga zespołowi w utrzymaniu transparentności, przestrzeganiu zasad Scrumu i usuwaniu ewentualnych przeszkód. W takich przypadkach, jest nie tylko trenerem, ale także organizatorem i rozjemcą, który dba o efektywność pracy całego zespołu.

Z drugiej strony, w mniejszych organizacjach lub projektach, gdzie zespół jest bardziej samodzielny i doświadczony w praktykowaniu Scrumu, jego rola może być bardziej elastyczna. Zespół może być w stanie samodzielnie radzić sobie z większością zadań, które normalnie przypisane są Scrum Masterowi. W takich przypadkach, ktoś z zespołu lub nawet Product Owner może częściowo przejąć niektóre obowiązki.

Potrzeba Scrum Mastera w zespole może być różna w zależności od kontekstu organizacji, doświadczenia zespołu i skomplikowania projektu. Jednakże, nawet jeśli Scrum Master nie jest niezbędny w każdym przypadku, jego wiedza, doświadczenie i umiejętności mogą znacząco przyczynić się do efektywności i skuteczności zespołu w wdrażaniu metodyki Scrum.

Scrum - podsumowanie

Scrum Master to niezwykle ważna rola w zwinnej metodyce zarządzania projektami IT. Nie tylko czuwa nad przestrzeganiem reguł Scrum, ale dąży do rozwoju członków zespołu, poprawy ich umiejętności i podwyższenia stopnia motywacji tak, aby każdy kolejny sprint przyniósł coraz większy przyrost. Inwestycja w zatrudnienie dobrego i doświadczonego Scrum Mastera to inwestycja w efektywny zespół, który w pracy daje z siebie to, co najlepsze, aby dostarczyć spójny, działający produkt najwyższej jakości w najkrótszym możliwym czasie.