JavaScript

Java Script to skryptowy język programowania, który jest najczęściej wybieranym językiem przez programistów zwłaszcza od front-endu ze względu na stosunkowo niski próg wejścia. Powstał w połowie lat 90-tych i rozwija możliwości HTML tak, aby elementy witryny stały się bardziej efektowne i przyciągające uwagę w trakcie interakcji z użytkownikiem. Do dziś jest jednym z najczęściej spotykanych języków służących do walidacji formularzy, obsługi zdarzeń czy tworzenia funkcjonalności elementów nawigacyjnych na stronie.

Jak powstał JavaScript?

JavaScript został stworzony w 1995 roku przez Brendana Eicha, programistę z firmy Netscape Communications. Jego celem było stworzenie lekkiego języka skryptowego, który pozwoliłby na dodawanie dynamicznych funkcji do stron internetowych – takich jak reagowanie na kliknięcia użytkowników, walidacja formularzy czy interaktywne elementy interfejsu. Co ciekawe, Eich napisał pierwszą wersję języka w zaledwie 10 dni. Początkowo nosił on nazwę Mocha, później zmieniono ją na LiveScript, a ostatecznie przyjęto nazwę JavaScript – głównie z powodów marketingowych, aby nawiązać do popularnej wtedy Javy (choć oba języki nie są ze sobą bezpośrednio związane).

Na początku JavaScript był używany tylko po stronie klienta (czyli w przeglądarkach), ale z biegiem czasu, dzięki technologiom takim jak Node.js, zyskał również zastosowanie po stronie serwera. Od momentu swojego powstania JavaScript przeszedł ogromną ewolucję – od prostego narzędzia do tworzenia efektów na stronach, po jeden z najważniejszych języków programowania, które są wykorzystywane do budowy nowoczesnych aplikacji webowych i mobilnych.

Czy szukasz wykonawcy JavaScript ?

Sprawdź case studies

Java Script – podstawowy język programowania

Java Script jest podstawowym narzędziem wielu programistów, ponieważ jest najważniejszym językiem po stronie klienta (przeglądarki) i służy do manipulowania drzewem DOM. Dzięki temu znacznie ułatwia pracę nad projektami. Jako język skryptowy, a więc interpretowany, nie musi być skompilowany do kodu maszynowego, dlatego też jego efekty widać na żywo w przeglądarce internetowej. Java Script pomaga w znacznej mierze odciążyć serwer poprzez ograniczenie danych przesyłanych pomiędzy nim a przeglądarką. Oznacza to, że to serwer nie musi już pobierać danych wprowadzonych przez użytkownika, sprawdzać ich i ponownie odsyłać. Wszystko to sprawia, że jest niezwykle popularny i nieustannie rozwijany, dzięki czemu oferuje coraz nowsze możliwości i rozwiązania.

Asynchroniczność w JavaScript

JavaScript jest językiem jednowątkowym, co oznacza, że wykonuje kod linia po linii. Aby umożliwić wykonywanie operacji asynchronicznych (np. pobieranie danych z serwera, operacje na plikach czy opóźnione akcje), JavaScript wykorzystuje mechanizmy takie jak callbacki, Promises i async/await.

Callbacki były pierwszym sposobem obsługi asynchroniczności, ale ich zagnieżdżona struktura często prowadziła do tzw. "callback hell". W odpowiedzi na ten problem wprowadzono Promises, które umożliwiają bardziej czytelne zarządzanie operacjami asynchronicznymi poprzez metody .then() i .catch().

Najbardziej nowoczesnym i czytelnym podejściem jest async/await, które pozwala pisać kod w sposób przypominający synchroniczne wykonanie, jednocześnie korzystając z korzyści asynchroniczności. Dzięki temu JavaScript efektywnie zarządza czasochłonnymi operacjami, bez blokowania głównego wątku programu.

Funkcje i metody JavaScript

JavaScript oferuje wiele funkcji i metod, które ułatwiają pracę z językiem i pozwalają na bardziej zaawansowane operacje na stronie internetowej. Funkcje to bloki kodu, które można wywołać w dowolnym miejscu programu i zwracają wartość po przetworzeniu danych wejściowych. Metody natomiast są funkcjami, które są związane z konkretnym obiektem i wywołuje się je poprzez ten obiekt. Najczęściej używanymi metodami w JavaScript są metody manipulacji drzewem DOM, które pozwalają na dynamiczną modyfikację struktury i zawartości strony internetowej. Do innych popularnych metod należą metody manipulacji ciągami znaków, tablicami i obiektami, a także metody związane z animacją, czasem i interakcją z użytkownikiem. 

Frameworki Java Script

Javascript w swojej starszej składni jest trudny do nauczenia się. Większość przeglądarek nie obsługuje pracy z kodem napisanym w nowoczesnym Javascript, dlatego właściwie wszystkie nowoczesne frameworki, a także jego nowoczesna składnia są konwertowane do starej składni. Służą temu narzędzia takie jak Babel. Dlatego można się mocno zdziwić otwierając kod źródłowy pliku Javascript z dowolnej strony www.

Najbardziej popularnymi frameworkami Javascript są React, Vue oraz AngularJs. Przyspieszają one pracę z kodem napisanym w Javascript, a także dają narzędzia do zarządzania stanem aplikacji. Dodatkowo są wspierane szerokim ekosystemem bibliotek z repozytorium npm.

Jak rozpocząć programowanie w JavaScript?

Wiele firm poszukuje programistów specjalizujących się w określonych frameworkach JavaScript, co siłą rzeczy przekłada się na ilość ogłoszeń o pracę. Jednak początkującym programistom rozpoczynającym karierę w branży IT zaleca się, także poznanie podstawa JS, a następnie pracę z konkretnymi frameworkami lub bibliotekami. Język JavaScript jest wspierany przez ogromną społeczność developerów, w sieci znajduje się też niezliczona ilość pomocy do rozpoczęcia nauki tej technologii.

Wersje JavaScript

JavaScript stale się rozwija, a jego specyfikacja jest aktualizowana przez organizację ECMA International. Każda nowa wersja ECMAScript (ES) wprowadza usprawnienia i nowe funkcje do języka.

Kilka kluczowych wersji JavaScript:

• ES5 (2009) – wprowadził strict mode, obsługę JSON oraz metody tablicowe (forEach(), map(), filter() itp.).
• ES6 (2015) – duża aktualizacja, dodano let i const, klasy, arrow functions, Promises, template literals i destrukturyzację.
• ES7-ES12 (2016-2021) – każda wersja dodawała ulepszenia, np. async/await (ES8), optional chaining (ES11) i Promise.allSettled() (ES11).
• Najnowsze wersje – wciąż wprowadzają nowe funkcjonalności, np. Array.prototype.at(), top-level await i class fields.

Dzięki tym aktualizacjom JavaScript pozostaje nowoczesnym, elastycznym językiem, dostosowanym do potrzeb współczesnych programistów.

SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZE Z TEMATU javascript

Pytanie

 1/5

Jakie typy danych posiada Javascript?

BigInt, Symbol, Function,Intiger

Number, String, Boolean, Underfly

Number, String, Boolean, Object,

Number, Sting, Boolean, Object,

Sprawdź odpowiedź

Do czego służy metoda filter() w Javascript?

Funkcja jest definiowana, a następnie wywoływana. Jeśli jednak zachodzi potrzeba automatycznego wykonania funkcji w miejscu jej podania i nie wywoływania jej ponownie, można użyć funkcji anonimowych. Takie funkcje nie mają nazwy

Funkcje, które działają na innych funkcjach, przyjmując je jako argumenty lub zwracając.

Metoda tworzy nową tablicę z wynikami wywołania funkcji dla każdego elementu tablicy.

Tworzy nową tablicę ze wszystkimi elementami tablicy, dla których funkcja filtrująca zwraca true

Sprawdź odpowiedź

Czym jest funkcja strzałki i jak ją utworzyć?

Funkcje strzałek to skrócona notacja do zapisywania funkcji ES6. Definicja funkcji strzałki składa się z parametrów, po których następuje strzałka (=>) i treść funkcji.

Funkcje strzałek to skrócona notacja do zapisywania funkcji ES6. Definicja funkcji strzałki składa się tylko z jednego parametru, po którym następuje strzałka (=>) i treść funkcji.

Funkcje strzałek to skrócona notacja do zapisywania funkcji ES7. Definicja funkcji strzałki składa się z maksymalnie czterech parametrów, po których następuje strzałka (=>) i treść funkcji.

Funkcje strzałek to skrócona notacja do zapisywania funkcji ES6. Definicja funkcji strzałki składa się z parametrów, po których następuje strzałka (>>) i treść funkcji.

Sprawdź odpowiedź

Który z poniższych typów danych nie jest uważany za pierwotny w JavaScript?

string

object

boolean

null

Sprawdź odpowiedź

Co to jest "hoisting" w kontekście JavaScript?

Mechanizm, który automatycznie dodaje średniki na końcu każdej linii kodu.

Mechanizm, który przesuwa deklaracje zmiennych i funkcji na początek zasięgu.

Mechanizm, który pozwala na dynamiczną zmianę typu zmiennej w trakcie działania programu.

Mechanizm, który zabezpiecza kod przed atakami XSS.

Sprawdź odpowiedź

Czym JavaScript różni się od Javy?

Choć nazwy Java i JavaScript są podobne, w rzeczywistości to zupełnie różne języki programowania.

• Typowanie – Java jest językiem statycznie typowanym, co oznacza, że typy zmiennych są określane podczas kompilacji. JavaScript jest dynamicznie typowany, co pozwala zmieniać typy zmiennych w trakcie działania programu.
• Wykonanie kodu – Java wymaga kompilacji do kodu bajtowego, który uruchamiany jest na maszynie wirtualnej (JVM). JavaScript jest językiem interpretowanym i działa bezpośrednio w przeglądarce lub na serwerze dzięki Node.js.
• Zastosowanie – Java jest często wykorzystywana do tworzenia aplikacji backendowych, systemów enterprise, aplikacji mobilnych (Android) i gier. JavaScript natomiast dominuje w web developmencie – służy do tworzenia dynamicznych interfejsów użytkownika oraz aplikacji frontendowych i backendowych.
• Obiektowość – Java opiera się na programowaniu obiektowym z klasami i dziedziczeniem, podczas gdy JavaScript wykorzystuje prototypowe dziedziczenie, co daje większą elastyczność.
• Składnia – choć oba języki mają pewne podobieństwa w składni, JavaScript jest bardziej zwięzły i mniej restrykcyjny pod względem konwencji kodowania.

Podsumowując, JavaScript to lekki, elastyczny język skryptowy, idealny do web developmentu, natomiast Java to wszechstronny język programowania wykorzystywany w wielu obszarach IT.

FAQ – najczęstsze pytania dotyczące JavaScript

1. Czym dokładnie jest JavaScript?

JavaScript to skryptowy język programowania wykorzystywany głównie do tworzenia dynamicznych elementów na stronach internetowych i aplikacjach webowych. Działa po stronie klienta, ale może być też używany po stronie serwera (np. z Node.js).

2. Czy JavaScript to to samo co Java?

Nie. Java i JavaScript to dwa różne języki programowania, mimo podobnych nazw. Różnią się składnią, zastosowaniem i środowiskiem wykonawczym.

3. Do czego najczęściej używa się JavaScriptu?

JavaScript jest używany do:

• tworzenia interaktywnych stron internetowych,
• obsługi zdarzeń (kliknięcia, przesuwanie, itp.),
• budowy aplikacji webowych i mobilnych (np. za pomocą React Native),
• programowania po stronie serwera (Node.js),
• tworzenia gier przeglądarkowych.

4. Czy muszę znać HTML i CSS, żeby uczyć się JavaScriptu?

Dobrze jest znać podstawy HTML i CSS, ponieważ JavaScript często współpracuje z tymi technologiami przy tworzeniu interfejsów użytkownika.

5. Jakie są najpopularniejsze frameworki i biblioteki JavaScript?

Do najpopularniejszych należą:

• React – biblioteka do budowy interfejsów użytkownika,
• Angular – framework do tworzenia aplikacji SPA,
• Vue.js – lekki framework do interfejsów,
• Node.js – środowisko uruchomieniowe do JavaScriptu po stronie serwera.

6. Czy JavaScript jest trudny do nauki dla początkujących?

JavaScript jest uważany za stosunkowo przystępny język dla początkujących. Posiada dużą społeczność, wiele darmowych materiałów i narzędzi, które ułatwiają naukę.

7. Gdzie mogę pisać i testować kod JavaScript?

Możesz korzystać z edytorów kodu jak Visual Studio Code, ale także z narzędzi online jak JSFiddle, CodePen czy repl.it.

8. Czy JavaScript działa tylko w przeglądarkach?

Nie. JavaScript działa głównie w przeglądarkach, ale dzięki środowisku Node.js może być używany także do budowy aplikacji serwerowych, desktopowych, a nawet IoT.