logo
  • Proces
  • Case studies
  • Blog
  • O nas
Napisz do nas
  1. Strona główna

  2. /

    Blog

  3. /

    Zasady programowania: TDA, czyli Tell Don't Ask

Zasady programowania: TDA, czyli Tell Don't Ask

Project manager

3 minuty czytania

Tomasz Kozon

17 lip 2023

scrummiro

TDA, czyli Tell Don't Ask, to zasada programowania promująca tworzenie przejrzystych, niezawodnych systemów poprzez skupienie na informowaniu obiektów o wykonaniu pewnych działań, zamiast pytać je o dane i decydować za nie. Zrozumienie tej zasady oraz uświadomienie sobie, kiedy mówić, a kiedy pytać, może znacznie ułatwić pracę programistom. Pozwólmy na chwilę zanurzyć się w ten nieoczywisty, lecz fascynujący temat.

Spis treści

Podstawy TDA: Różnica między mówieniem a pytaniem

Przykłady użycia mówienia i pytania w TDA

Dobre praktyki i strategie dla TDA

TDA - kiedy i jak skutecznie zastosować ta metode

programistka, TDA

Powiązane case studies

Dr Marcus - strona internetowa z katalogiem produktów

Web development, UX/UI, SEO

Strona internetowa dla SRDK Studio. Doskonała prezentacja oferty klienta

SEO, Web development, UX/UI

Pokaż wszystkie case study

Umów się na bezpłatną konsultację

Twoje dane przetwarzamy zgodnie z naszą polityką prywatności.

Zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych programistów, podejście do projektowania systemów oparte na TDA (Tell, Don't Ask) okazuje się niezwykle użyteczne. TDA polega na zasadzie programowania, która stanowi, że powinniśmy mówić obiektom, co mają robić, zamiast pytać o ich stan i podejmować decyzje za nie. W praktyce oznacza to tworzenie kodu, który jest bardziej zrozumiały, modularny i łatwiejszy w utrzymaniu.

 

Podstawy TDA: Różnica między mówieniem a pytaniem

Podstawą programowania w sposób TDA (Tell, Don't Ask) jest zasada, która zaleca 'mówić, co robić', zamiast 'pytać o stan, a potem podejmować decyzje'. W praktyce oznacza to, że powinniśmy dążyć do sytuacji, w której nasze metody wykonują niezbędne zadania, zamiast interaktywnie odpytywać o stan obiektu. Jest to podstawowa filozofia prowadząca do tworzenia bardziej hermetyzowanych, niezależnych i minimalistycznych elementów kodu. Dzięki niej tworzone systemy są dużo bardziej zrozumiałe, łatwe w utrzymaniu, jak również bardziej odporne na błędy. Takie podejście jest szczególnie użyteczne w programowaniu obiektowym, lecz stosowany może być z powodzeniem również w innych paradygmatach.

 

Czy szukasz wykonawcy projektów IT ?
logo
Sprawdź case studies

Przykłady użycia mówienia i pytania w TDA

W TDA, kluczowym jest polecenie klasie lub obiektowi, jakie ma wykonywać czynności, a nie pytanie go o dane i podejmowanie decyzji na ich podstawie. Na przykład, zamiast pytać obiekt 'maszyna do kawy' o status zasobów (np. woda, kawa) i następnie podejmować decyzje w zależności od tych informacji, lepiej jest po prostu powiedzieć 'zrób kawę' i pozwolić maszynie zająć się szczegółami. Innym przykładem może być pytanie obiektu 'konto bankowe' o saldo, a następnie zlecanie przelewu. Zamiast tego, osoba korzystająca z TDA powie 'zrób przelew', a konto samo zadecyduje, czy jest to możliwe. W ten sposób oddzielamy logikę od danych, co zgodne jest z teorią ukrywania danych, jednym z fundamentalnych zasad programowania obiektowego.

programistka, TDA

Dobre praktyki i strategie dla TDA

Programowanie oparte na interakcjach TDA wymaga zastosowania odpowiednich strategii i dobrych praktyk. Pierwszą zasadą jest minimalizowanie interakcji między obiektami, co pozwala na utrzymanie enkapsulacji i ograniczenie odpowiedzialności do pojedynczej klasy. Zasada ta prowadzi do tworzenia bardziej niezawodnych i skalowalnych systemów. Drugą zasadą jest unikanie pytających się metod. W zamian, powinniśmy mówić obiektom, co mają zrobić poprzez wywołanie odpowiednich metod. Ta proaktywna strategia przekształca pasywne dane w aktywne obiekty, które wykonują określoną pracę. Kolejnym krokiem jest stworzenie dobrze zdefiniowanych interfejsów, które jasno określają, co obiekt moze zrobić, bez ujawniania, jak to robi. W praktyce oznacza to zastosowanie wzorców projektowych, które promują zasady TDA. Wszystko to umożliwia lepszą kontrolę nad kompleksowymi systemami i stanowi solidne podstawy dla efektywnego programowania.

 

TDA - kiedy i jak skutecznie zastosować ta metode

TDA, to zasada programowania, która polega na zachęcaniu obiektów do wykonywania działań zamiast zapytywania o ich stan. Metodę tę należy stosować tam, gdzie jest to skuteczne i logiczne - najlepiej w tych miejscach, gdzie można ją łatwo zintegrować z innymi zasadami projektowania i praktykami programistycznymi. Przykładowo, TDA doskonale harmonizuje z zasadami SOLID, szczególnie z zasadą pojedynczej odpowiedzialności (SRP), która mówi, że klasa lub moduł powinien być odpowiedzialny za jedną, a tylko jedną rzecz. A więc, zamiast pytać obiekt o jego stan i na tej podstawie podejmować decyzje, warto pozwolić obiektowi samemu podjąć decyzje i podjąć właściwe działania. Zakładając, że obiekt jest odpowiednio zaprojektowany i dobrze wie, co ma robić - uczynienie go 'ekspertem' w swojej dziedzinie jest bardziej efektywne i zgodne z zasadami obiektowości. Właściwe zastosowanie metody TDA prowadzi do kodu, który jest bardziej zrozumiały, łatwiejszy w utrzymaniu i testowaniu.

Nasza oferta

Web development

Dowiedz się więcej

Mobile development

Dowiedz się więcej

E-commerce

Dowiedz się więcej

Projektowanie UX/UI

Dowiedz się więcej

Outsourcing

Dowiedz się więcej

SEO

Dowiedz się więcej

Powiązane artykuły

FoodTech w praktyce: Jak oprogramowanie zmienia branżę spożywczą?

30 lip 2025

FoodTech to jedno z najszybciej rozwijających się połączeń technologii i codziennego życia. Innowacyjne rozwiązania cyfrowe coraz mocniej wpływają na to, jak produkujemy, kupujemy, przygotowujemy i konsumujemy żywność. Od inteligentnych kuchni po aplikacje personalizujące dietę - technologia zmienia każdy etap łańcucha żywnościowego.

Tomasz Kozon
#product-management
related-article-image-osoba używająca laptopa, warzywa dookoła, FoodTech

Personalizowane rozwiązania dla rynku nieruchomości – przewaga dedykowanej platformy

19 lip 2025

Rynek nieruchomości staje się coraz bardziej wymagający – klienci oczekują szybkiego dostępu do informacji, wygodnych narzędzi i spersonalizowanego podejścia. Standardowe rozwiązania technologiczne często nie nadążają za tymi potrzebami, ograniczając rozwój firm i utrudniając wyróżnienie się na tle konkurencji. Coraz więcej przedsiębiorstw dostrzega więc potencjał dedykowanych platform, które można dostosować do własnych procesów i strategii.

Tomasz Kozon
#product-management

Ideacja w UX: Sekret tworzenia efektywnych pomysłów

25 cze 2025

Ideacja w UX jest kluczem do skutecznego tworzenia koncepcji użytkownika. To proces, który pomaga twórcom rozwiązywać problemy użytkowników w sposób kreatywny, generując innowacyjne pomysły. Pozwala zaprojektować prawdziwie intuicyjny, user-friendly interfejs.

Tomasz Kozon
#web-design

Wdrożenie marketplace B2B/B2C: Kluczowe funkcje, które musi mieć Twój serwis

23 cze 2025

Uruchomienie marketplace’u B2B lub B2C to dziś jedna z najbardziej perspektywicznych dróg rozwoju w e-commerce. Tego typu platformy pozwalają nie tylko zwiększyć skalę działalności, ale także stworzyć przestrzeń, w której spotykają się różni sprzedawcy i klienci, budując bogaty ekosystem ofert. Aby jednak serwis odniósł sukces, musi być wyposażony w zestaw kluczowych funkcji, które zapewnią wygodę użytkowania, bezpieczeństwo i możliwość dalszego rozwoju.

Tomasz Kozon
#product-management

App Requirements Document (ARD) – czym jest i dlaczego jest kluczowy w procesie tworzenia aplikacji?

20 cze 2025

Tworzenie aplikacji to proces wymagający nie tylko wiedzy technicznej, ale przede wszystkim dobrej organizacji i jasnej komunikacji między wszystkimi uczestnikami projektu. Kluczem do sukcesu jest odpowiednie udokumentowanie wymagań, tak aby wizja klienta została przełożona na konkretne działania zespołu. W tym celu powstaje App Requirements Document (ARD) – dokument, który porządkuje oczekiwania, cele biznesowe i zakres funkcjonalności aplikacji. To właśnie on stanowi fundament, na którym buduje się cały proces wytwarzania oprogramowania, minimalizując ryzyko błędów i nieporozumień.

Tomasz Kozon
#project-manager

One-Page Brief: klucz do efektywnej komunikacji w IT

30 maj 2025

One-Page Brief to narzędzie kluczowe dla efektywnej komunikacji w świecie IT. Pozwala na przedstawienie złożonych kwestii technicznych w zwięzły, przystępny sposób. Jego wartość docenią zarówno programiści, jak i menedżerowie, którzy muszą szybko podejmować decyzje.

Tomasz Kozon
#project-manager

Outsourcing IT czy własny zespół – porównanie

27 mar 2025

Decyzja o tym, kto ma stworzyć nasze oprogramowanie, staje się coraz bardziej ważna w świecie technologicznym, który stale się rozwija. Firmy, które chcą wprowadzić na rynek produkt cyfrowy, często muszą wybrać między outsourcingiem i powierzeniem projektu zewnętrznemu partnerowi, a zbudowaniem własnego zespołu IT. Każde z tych rozwiązań ma zalety i wady, a wybór zależy od strategii, tempa, zasobów i tempa działania. W tym artykule omówimy obie metody, aby pomóc Ci w podjęciu decyzji.

Tomasz Kozon
#project-manager

Zobacz wszystkie artykuły powiązane z #Project manager

Boring Owl Logo

Napisz do nas

Zadzwoń

+48 509 280 539

Oferta

  • Web Development

  • Mobile Development

  • UI/UX Design

  • E-commerce

  • Outsourcing

  • SEO

Menu

  • O nas

  • Case studies

  • FAQ

  • Blog

  • Kariera

  • Kontakt

Software House

  • Software House Warszawa

  • Software House Katowice

  • Software House Lublin

  • Software House Kraków

  • Software House Wrocław

  • Software House Łódź

 

  • Software House Poznań

  • Software House Gdańsk

  • Software House Białystok

  • Software House Gliwice

  • Software House Trójmiasto

Agencje SEO

  • Agencja SEO Warszawa

  • Agencja SEO Kraków

  • Agencja SEO Wrocław

  • Agencja SEO Poznań

  • Agencja SEO Gdańsk

  • Agencja SEO Toruń

© 2025 – Boring Owl – Software House Warszawa

  • adobexd logo
    adobexd
  • algolia logo
    algolia
  • amazon-s3 logo
    amazon-s3
  • android logo
    android
  • angular logo
    angular
  • api logo
    api
  • apscheduler logo
    apscheduler
  • argocd logo
    argocd
  • astro logo
    astro
  • aws-amplify logo
    aws-amplify
  • aws-cloudfront logo
    aws-cloudfront
  • aws-lambda logo
    aws-lambda
  • axios logo
    axios
  • azure logo
    azure
  • bash logo
    bash
  • bootstrap logo
    bootstrap
  • bulma logo
    bulma
  • cakephp logo
    cakephp
  • celery logo
    celery
  • chartjs logo
    chartjs
  • clojure logo
    clojure
  • cloudflare logo
    cloudflare
  • cloudinary logo
    cloudinary
  • cms logo
    cms
  • cobol logo
    cobol
  • contentful logo
    contentful
  • coolify logo
    coolify
  • cpython logo
    cpython
  • css3 logo
    css3
  • django logo
    django
  • django-rest logo
    django-rest
  • docker logo
    docker
  • drupal logo
    drupal
  • dynamodb logo
    dynamodb
  • elasticsearch logo
    elasticsearch
  • electron logo
    electron
  • expo-io logo
    expo-io
  • express-js logo
    express-js
  • fakerjs logo
    fakerjs
  • fastapi logo
    fastapi
  • fastify logo
    fastify
  • figma logo
    figma
  • firebase logo
    firebase
  • flask logo
    flask
  • flutter logo
    flutter
  • gatsbyjs logo
    gatsbyjs
  • ghost-cms logo
    ghost-cms
  • google-cloud logo
    google-cloud
  • graphcms logo
    graphcms
  • graphql logo
    graphql
  • groovy logo
    groovy
  • gtm logo
    gtm
  • gulpjs logo
    gulpjs
  • hasura logo
    hasura
  • headless-cms logo
    headless-cms
  • heroku logo
    heroku
  • html5 logo
    html5
  • httpie logo
    httpie
  • i18next logo
    i18next
  • immutablejs logo
    immutablejs
  • imoje logo
    imoje
  • ios logo
    ios
  • java logo
    java
  • javascript logo
    javascript
  • jekyll logo
    jekyll
  • jekyll-admin logo
    jekyll-admin
  • jenkins logo
    jenkins
  • jquery logo
    jquery
  • json logo
    json
  • keras logo
    keras
  • keystone5 logo
    keystone5
  • kotlin logo
    kotlin
  • kubernetes logo
    kubernetes
  • laravel logo
    laravel
  • lodash logo
    lodash
  • magento logo
    magento
  • mailchimp logo
    mailchimp
  • material-ui logo
    material-ui
  • matlab logo
    matlab
  • maven logo
    maven
  • miro logo
    miro
  • mockup logo
    mockup
  • momentjs logo
    momentjs
  • mongodb logo
    mongodb
  • mysql logo
    mysql
  • nestjs logo
    nestjs
  • net logo
    net
  • netlify logo
    netlify
  • next-js logo
    next-js
  • nodejs logo
    nodejs
  • npm logo
    npm
  • nuxtjs logo
    nuxtjs
  • oracle logo
    oracle
  • pandas logo
    pandas
  • php logo
    php
  • postgresql logo
    postgresql
  • postman logo
    postman
  • prestashop logo
    prestashop
  • prettier logo
    prettier
  • prisma logo
    prisma
  • prismic logo
    prismic
  • prose logo
    prose
  • pwa logo
    pwa
  • python logo
    python
  • python-scheduler logo
    python-scheduler
  • rabbitmq logo
    rabbitmq
  • react-flow logo
    react-flow
  • react-hook-form logo
    react-hook-form
  • react-js logo
    react-js
  • react-native logo
    react-native
  • react-query logo
    react-query
  • react-static logo
    react-static
  • redis logo
    redis
  • redux logo
    redux
  • redux-persist logo
    redux-persist
  • redux-saga logo
    redux-saga
  • redux-thunk logo
    redux-thunk
  • relume logo
    relume
  • restful logo
    restful
  • ruby-on-rails logo
    ruby-on-rails
  • rust logo
    rust
  • rxjs logo
    rxjs
  • saleor logo
    saleor
  • sanity logo
    sanity
  • scala logo
    scala
  • scikit-learn logo
    scikit-learn
  • scrapy logo
    scrapy
  • scrum logo
    scrum
  • selenium logo
    selenium
  • sentry logo
    sentry
  • shodan logo
    shodan
  • shopify logo
    shopify
  • slack logo
    slack
  • sms-api logo
    sms-api
  • socket-io logo
    socket-io
  • solidity logo
    solidity
  • spring logo
    spring
  • sql logo
    sql
  • sql-alchemy logo
    sql-alchemy
  • storyblok logo
    storyblok
  • storybook logo
    storybook
  • strapi logo
    strapi
  • stripe logo
    stripe
  • structured-data logo
    structured-data
  • struts logo
    struts
  • styled-components logo
    styled-components
  • supabase logo
    supabase
  • svelte logo
    svelte
  • swagger logo
    swagger
  • swift logo
    swift
  • symfony logo
    symfony
  • tailwind-css logo
    tailwind-css
  • tensorflow logo
    tensorflow
  • terraform logo
    terraform
  • threejs logo
    threejs
  • twig logo
    twig
  • typescript logo
    typescript
  • vercel logo
    vercel
  • vue-js logo
    vue-js
  • webflow logo
    webflow
  • webpack logo
    webpack
  • websocket logo
    websocket
  • woocommerce logo
    woocommerce
  • wordpress logo
    wordpress
  • yarn logo
    yarn
  • yii logo
    yii
  • zend logo
    zend
  • zeplin logo
    zeplin
  • zustand logo
    zustand