Dlaczego justowanie tekstu na stronach internetowych czy aplikacjach nie jest dobrym pomysłem?

Profesjonalna strona internetowa czy aplikacja webowa to szereg wzajemnie połączonych czynników. Liczy się w nich nie tylko szybkość ładowania, łatwa obsługa czy bezpieczeństwo użytkownika, ale także wysoka estetyka. I mowa tu nie tylko o interesującej szacie graficznej, kolorystyce i układzie poszczególnych bloków, ale także o to, w jaki sposób zostanie na nich zaprezentowany tekst. Dlatego też wielu projektantów i właścicieli witryn zastanawia się, jak wyrównywać tekst i czy justowanie tekstu w Internecie to dobry pomysł.

Na czym polega justowanie tekstu?

Typografia związana jest z wizualnym aspektem tekstu, czyli taką jego kompozycją, aby był czytelny i estetyczny, a zatem przyjemny w odbiorze. W związku z tym stosuje się różne kroje, style i rozmiar czcionek czy odpowiednie odstępy między literami, wyrazami i wierszami. Każdy tekst można także wyrównać w kolumnie do prawej lub lewej strony albo go wyśrodkować. Natomiast justowanie teksu to nic innego jak wyrównanie kolumny tekstu w taki sposób, że rozkłada się on równomiernie i symetrycznie pomiędzy lewym i prawym marginesem. Zasady typografii, choć na co dzień nie zdajemy sobie z tego sprawy, są o wiele bardziej skompilowane niż mogłoby się wydawać, a ich stosowanie jest ściśle określone w kontekście mediów drukowanych i internetowych. 

Justowanie tekstu od dawna można spotkać przede wszystkich w mediach drukowanych tj. książkach, gazetach czy czasopismach. Tak wyrównane kolumny sprawiają, że tekst czyta się łatwiej i tworzy on logiczną całość oraz pozwala na łatwe wydzielenie poszczególnych jego partii. Za tę praktykę odpowiadają starannie opracowane oprogramowania i algorytmy, a całości pilnuje specjalista od druku. Takie wyrównanie tekstu w materiałach drukowany jest o tyle prostsze, ponieważ są one wydawane w jednym rozmiarze, dlatego drukarz może w pełni kontrolować przepływ tekstu na stronie.  

Justowanie tekstu na stronach WWW i aplikacjach mobilnych

Współczesne przeglądarki internetowe nie posiadają jeszcze tak dokładnych algorytmów, które pozwoliłyby na odpowiednie wyjustowanie tekstu na stronach czy w aplikacjach mobilnych, ponieważ zależy to zarówno od rodzaju przeglądarki, jak i rozdzielczości urządzenia, na jakim ich treści będą wyświetlane. Oznacza to, że justowanie tekstu w przeglądarce Safari będzie wyglądało inaczej, jak w Chrome, a w Chrome inaczej niż w Firefox. Taki tekst całkiem inaczej wyświetli się także na monitorze Full HD, laptopie i smartfonie. Dodatkowo pełne wyrównanie tekstu od lewego do prawego marginesu kolumny na witrynie internetowej najczęściej tworzy duże przestrzenie między poszczególnymi wyrazami, czyli tzw. rzeki. O ile dla przeciętnego użytkownika te psute przestrzenie będą wyglądały niechlujnie i mało estetycznie, o tyle mogą znacznie utrudnić, a nawet uniemożliwić czytanie osobom ze słabym wzorkiem lub z dysleksją. Ponadto justowanie tekstu ma znaczny wpływ na dobre doświadczania użytkownika podczas korzystania ze strony lub aplikacji. Ludzie przyzwyczajeni są do czytania od lewej do prawej strony, a czytanie tekstu wyrównanego jedynie do lewego marginesu pomaga im szybko odnaleźć początek nowej linijki. Wyjustowany tekst natomiast męczy użytkowników, przez co znacząco spada wskaźnik konwersji na stronie.

Czy istnieją sytuacje, w których justowanie tekstu jest akceptowalne?

Mimo że justowanie tekstu na stronach internetowych i w aplikacjach jest krytykowane przez wielu specjalistów, istnieją pewne sytuacje, w których jego zastosowanie jest akceptowalne. Przykładem takiej sytuacji może być publikacja dokumentów, takich jak raporty czy artykuły naukowe, w których wymagane jest spełnienie konkretnych standardów formatowania. W tym przypadku justowanie tekstu może pomóc w zachowaniu odpowiedniej estetyki i czytelności dokumentu. Jednak w przypadku większości stron internetowych i aplikacji, lepiej zrezygnować z tej opcji, a zamiast tego wybrać bardziej elastyczne i funkcjonalne rozwiązania formatowania tekstu.

Alternatywy dla justowania tekstu na stronach internetowych i w aplikacjach

Alternatywą dla justowania tekstu na stronach internetowych i w aplikacjach są m.in. takie rozwiązania jak wykorzystanie odpowiedniej ilości białego miejsca, właściwy dobór fontów, a także stosowanie różnych wyróżnień i wyrównań tekstu. Można również zastosować tzw. "płynne" lub "elastyczne" rozwiązania, które automatycznie dopasowują długość linii tekstu do szerokości ekranu czy urządzenia, na którym jest wyświetlany. Innym rozwiązaniem jest zastosowanie tzw. "grid system", czyli siatki, która pozwala na równomierne rozłożenie tekstu i elementów na stronie, co ułatwia czytanie i przeglądanie treści. Dzięki zastosowaniu tych rozwiązań, użytkownicy będą mieli łatwiejszy dostęp do informacji i będą mieli większą kontrolę nad odbiorem tekstu.

Justowanie tekstu na stornach i aplikacjach mobilnych to praktyka, która utrudnia czytanie osobom z wadami wzroku lub niepełnosprawnością poznawczą, a także wpływa na zmniejszenie wskaźnika konwersji. Praktyka ta zarezerwowana jest dla mediów drukowanych. Dlatego też, dopóki algorytmy wyszukiwarek nie będą na tyle inteligentne, aby same mogły dostosować tekst tak, aby nie wyglądał niechlujnie i nie powstawały puste przestrzenie między wyrazami, zdecydowanie lepiej wyrównywać tekst do lewego marginesu.